ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)

ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပေရး ဗဟိုေကာ္မတီ (မဟာရန္ကုန္) ၏
နံရံကပ္စာေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ သုေတသန စာတမ္းတခုကို ျပန္လည္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)

နိဒါန္း

ကမၻာေပၚတြင္ လူမ်ိဳးတိုင္း၏ မူလဇစ္ျမစ္တိုင္းသည္ ၀တၳဳဆန္ဆန္၊ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္ဆန္သာ ျဖစ္ၾကၿပီး မည္သူမွ် အတိအက် ေဖာ္ျပျခင္း
မျပဳႏုိင္ၾကေပ။
ဥပမာအားျဖင့္ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးတို႔သည္ မိမိတို႔ ဘုရင္ကို "ေနနတ္" မွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယံုၾကည္ၾကၿပီး မိမိတို႔လူမ်ိဳးကိုလည္း "ေနနတ္
အႏြယ္" မ်ားဟု ယူဆၾကသည္။
ထိုနည္းတူ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ မူလဇစ္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး ယူဆ ေျပာဆိုၾကေပသည္။ အခ်ိဳ႕က ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ တိဘက္
လူမ်ိဳး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အခ်ိဳ႕က ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းမွ ဆင္းသက္လာၾကေသာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး
ျဖစ္သည္ဟု ဆို၏။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ကရင္လူမ်ိဳး သည္ ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟုေခၚေသာ ဤႏိုင္ငံ၏ မူလ တိုင္းရင္းသား (aborigine) ဟု
ဆိုၾက၏။ (Judson of Burma, by professor B.R. Pearn, page 79)။ တဖန္ အခ်ိဳ႕ကလည္း ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ဆီးမိုက္ မ်ိဳးႏြယ္ႀကီးမွ
ဟီဘ႐ူးေခၚ ေဟၿဗဲ အႏြယ္၀င္ ၁၂ မ်ိဳးထဲမွ ေပ်ာက္ဆံုးသြားေသာ ေလ၀ိ အႏြယ္ျဖစ္သည္ဟု အေထာက္အထားႏွင့္ အခိုင္အမာ ဆိုၾကသည္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ မူလဗီဇႏွင့္ မူလဇစ္ျမစ္ ကို အရွိကို အရွိအတိုင္း ေဖာ္ထုတ္ရမည္မွာ သမိုင္းေပး တာ၀န္ တရပ္သာ
ျဖစ္ေပသည္။
ကရင္ဟူေသာ အမည္
ကရင္ဟူေသာ အမည္ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ယူဆ ေျပာဆိုၾကသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ သိရသည္မွာ အမည္တခုကို ေခၚတြင္ရာ၌ အေၾကာင္းတခုခုကို
အစြဲျပဳ၍ ေခၚေလ့ရွိၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ဆူးမား (Sumer) လြင္ျပင္တြင္ အေျခခ် ေနထိုင္သည့္ လူမ်ိဳးမ်ားကို ဆူမားရီးယန္း ဟု ေခၚၾကသည္။ အကၠၿမိဳ႕ကို
ထူေထာင္ၾကေသာ လူမ်ိဳးကို အကားဒီးယန္း ဟု ေခၚၾကသည္။ အေမရိကတိုက္ တြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ လူမ်ိဳးကို အေမရိကန္ ဟု ေခၚၾက
သည္။
ထုိနည္းတူစြာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း မိမိတို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ထူးျခားေသာ အေၾကာင္းအရာ တခုခုအေပၚ မူတည္၍ ေခၚတြင္
သည္လားဟု ယူဆစရာ ရွိပါသည္။ ယခင္က ေရးသားခဲ့ေသာ ကရင္၏ မူလဇစ္ျမစ္ ပထမပိုင္းတြင္ မြန္ဂိုလူမ်ိဳးမ်ား အေစာဆံုး အေျခခ်
ေနထိုင္သည္ဟူ၍ သမိုင္းသုေတသီမ်ား သိရွိလာသည့္ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသမွ ပါရွန္ ပင္လယ္ေကြ႕ထဲသို႔ စီး၀င္ေသာ "ကရန္ျမစ္"ကို
အစြဲျပဳေခၚျခင္း ျဖစ္ႏိုင္စရာ အေၾကာင္းရွိေၾကာင္း ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို တင္ျပခဲ့ပါသည္။
ကမၻာ့သမိုင္းတြင္ ဟစ္ေဆာ့ ေခၚ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးသည္ ၎တို႔ကိုယ္ကို ဟစ္ေဆာ့ဟု ေခၚၾကျခင္း မဟုတ္ဘဲ အီဂ်စ္လူမ်ိဳးမ်ားက ၎တို႔အား
ေခၚေသာ အမည္ျဖစ္သည္။ အီဂ်စ္ဘာသာစကားျဖင့္ ဟစ္ေဆာ့၏ အဓိပၸါယ္မွာ ႏိုင္ငံျခားသား အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား ဟု အဓိပၸါယ္ ရသည္။
အီဂ်စ္လူမ်ိဳးမ်ားက ထိုသို႔ ေခၚရျခင္းမွာ ဟစ္ေဆာ့တို႔သည္ ၎တို႔ အီဂ်စ္ျပည္ကို ႏွစ္အတန္ၾကာ လာေရာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား
ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္တည္း။
ကာလကတၱား တကၠသိုလ္တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ေသာ သိကၡာေတာ္ရ ဆရာႀကီး မန္းဘရင္က ၎၏ ေလ့လာသိရွိမႈကို က်ေနာ့္အား
ေျပာျပရာတြင္ ေရွးတ႐ုတ္မ်ားသည္ ကရင္လူမ်ိဳးကို "ခဲ့ရင္" ဟု ေခၚၾကသည္။ "ဧည့္သည္" မ်ားဟူ၍ အဓိပၸါယ္ ရသည္ဟု ဆိုသည္။
ထိုအဆိုသည္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အျခားေသာ အရပ္ေဒသ တခုခုမွ တ႐ုတ္ျပည္
အေနာက္ဘက္ နယ္စပ္သို႔ ေရာက္ရွိလာသျဖင့္ ဧည့္သည္မ်ား ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဟစ္ေဆာ့ အမည္ ေပၚလာပံုႏွင့္လည္း
ဆင္တူေနပါသည္။ မာကိုပိုလို၏ မွတ္တမ္းတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးကို "ကရယင္" "ကရယင္နယ္" ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ကရင္၏ အမည္ စတင္၍ ေခၚတြင္လာပံုကို ခေရေစ့တြင္းက် တိတိက်က် မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေသာ္လည္း ကရင္ ဟူေသာ
အမည္ကိုကား ကမၻာ့သမိုင္းတြင္ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ကို ေလ့လာ ေတြ႕ရွိရေပသည္။
တဖန္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ကရင္ကို စေကာကရင္၊ ပိုးကရင္၊ ျမန္မာကရင္၊ တလိုင္းကရင္၊ ေကာ္သူးေလ ဟူ၍ ေခၚေနပါသျဖင့္ အခ်ိဳ႕
မသိေသာသူမ်ား အေနျဖင့္ နားလည္ရန္ ခက္ခဲရေတာ့သည္။ ကရင္လူမ်ိဳးတြင္ ဖခင္အႏြယ္၊ မိခင္အႏြယ္ ဟူ၍ ႏွစ္ႏြယ္ရွိသည္။ ယင္းကဲ့သို႔
အႏြယ္မ်ား ကြဲရသည္ကိုမူ ေျပာရန္ ခက္ခဲပါသည္။ ဒ႑ာရီ အဆိုအရ ေရွးယခင္က ဖခင္ႏွင့္ မိခင္ ႏွစ္ဦး ရွိခဲ့ရာ အေၾကာင္း တစံုတရာေၾကာင့္
မသင့္ျမတ္ၾကရာမွ ဖခင္ႏွင့္ မိခင္ ကြဲသြားရာ ဖခင္ေနာက္ လိုက္သြားေသာ သားသမီးမ်ားသည္ ဖခင္အႏြယ္ ျဖစ္သြားၿပီး မိခင္ေနာက္
လိုက္သြားေသာ သားသမီးမ်ားသည္ မိခင္အႏြယ္ ျဖစ္သြားၾကသည္ဟု ေျပာဆိုေလ့ ရွိၾကပါသည္။ ယေန႔ ကရင္မ်ားသည္ ဖခင္အႏြယ္၀င္
ကရင္ျဖစ္ေစ၊ မိခင္အႏြယ္၀င္ ကရင္ျဖစ္ေစ ကရင္လူမ်ိဳး အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ရွိၾကပါသည္။ ပို၍ သိလာေလ ပို၍ပင္ ခ်စ္လာၾကသည္ဟု
ယူဆရပါသည္။
ဖခင္အႏြယ္၀င္ ကရင္ကို စေ၀ွာ္ ဟု ေခၚသည္။ စာလံုး ၂ လံုးကို တလံုးတည္း အသံထြက္ ပံုစံျဖင့္ ပူး၍ ထြက္သည္။ မပီသူမ်ား၊
မေခၚတတ္သူမ်ားက စေကာ ဟု ေခၚၾကသည္။ ဒါကိုပင္ ပ်ဴႏုိင္ငံ သေရေခတၱရာ ပ်က္စဥ္က စေကာ တခ်ပ္ ေလတုိက္၍ လြင့္လာသည္ကို
စေကာတပ္ႀကီး ခ်ီတက္လာၿပီဟု ယူဆကာ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား လန္႔ေျပးရာမွ သေရေခတၱရာ ပ်က္စီးရသည္ဟု မွတ္သားရဘူးပါသည္။
ဤ စေကာတပ္ႀကီး ဟု သမိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပမႈသည္ပင္ သေရေခတၱရာ ေခတ္ကတည္းက ဤေဒသမ်ားတြင္ စေကာကရင္ ရွိေနၿပီဟု
သြယ္၀ိုက္၍ ေထာက္ခံၿပီးသား ျဖစ္ေနေပသည္။
မိခင္အႏြယ္၀င္ ကရင္မ်ားကို ပ၀ိုး ဟု ေခၚသည္။ စေ၀ၚ ကဲ့သို႔ပင္ စာလံုး ၂ လံုးကို တလံုးတည္း တြဲေခၚပါသည္။ မေခၚတတ္သူမ်ားက ပိုး
ဟု ေခၚၾကသည္။ ျမန္မာကရင္ဟူေသာ အေခၚမွာ ျမန္မာမ်ားႏွင့္ ပိုမိုနီးကပ္စြာ ေနထိုင္ခဲ့သည့္ ကရင္မ်ားကို ေခၚျခင္းျဖစ္ၿပီး
တလိုင္းကရင္ဆိုသည္မွာ တလိုင္းလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ပိုမိုနီးကပ္စြာ ေနထိုင္ေသာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကို ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။
ေကာ္သူးေလ ဟူေသာ အေခၚမွာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားက မိမိတို႔ ေနထိုင္ရာ ႏိုင္ငံကို အလြန္ခ်စ္ျမတ္ႏိုးစြာျဖင့္ ေခၚေသာ အမည္ျဖစ္သည္။
ေကာ္ ၏ အဓိပၸါယ္မွာ ႏိုင္ငံ၊ ေဒသ၊ အရပ္ ျဖစ္ၿပီး သူး မွာ အမဲ (မျဖဴစင္ျခင္း) ျဖစ္သည္။ ေလး မွာ မရွိ (ကင္းစင္ျခင္း) ဟု အဓိပၸါယ္ ရသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ေကာ္သူးေလ ဆိုလိုရင္း အဓိပၸါယ္မွာ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းၿပီး အျပစ္ဆိုစရာ မရွိေသာ ကရင္အမ်ိဳးသား ႏိုင္ငံ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ကလည္း ပန္းမ်ား ေ၀ဆာ ပြင့္ဖူးေသာ ႏိုင္ငံ (Flowering country) ဟု ေခၚၾကသည္။
အဓိကအားျဖင့္ ကရင္တြင္ မိခင္အႏြယ္ ပ၀ိုးကရင္ႏွင့္ ဖခင္အႏြယ္ စေ၀ွာ္ကရင္ ဟူ၍ရွိရာ အျခားေသာ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္မ်ားသည္ မိခင္ ဖခင္
အႏြယ္ ႏွစ္ခုမွ ဆင္းသက္လာၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာ မွတ္သားရေပသည္။ ဥပမာ ပအို၀့္ သည္ ပ၀ိုးကရင္ မိခင္ႏြယ္၀င္ ျဖစ္ၿပီး
ကယား၊ ကယ္ခို၊ ကယ္ဘား၊ ယင္းျဖဴ၊ ယင္းနက္၊ ယင္းၾကား၊ ကရင္ျဖဴ၊ ကရင္နီ တို႔သည္ ဖခင္ႏြယ္၀င္ စေကာကရင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
(Grandfather Longlegs by Ian Morrison, page 16, the Red Karen (So called from their red tunis) the Korenbyus or striped
Karens, and the Taungthus of the southern Shan States, The Padaung, … are a small Karen Tribe.)
တဖန္ အျခားေသာ ကရင္အမည္မ်ားလည္း ရွိပါေသးသည္။ ေျမာင္ (မ်ိဳ)၊ ေယာင္၊ လားဟူ (မူဆိုး)၊ အခါ (ေကာ္)၊ ႏွင့္ လီစူး (လီေရွာ)
ဟူ၍လည္း ေခၚၾကေပေသးသည္။
(People of the Golden Triangle by Paul and Elaine Lewis, published in Great Britain by Thames and Hudson Ltd. 1984,
page 7, column 1, Karen, Hmong, Mien (Yao)
Lahu, Akha, and Lisu (page 7, line 13, column 1)
Even so, the members of each tribe have an ethnic – consciosness which leads them to recognize one another as
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
belonging to the same ethnic group.)
တဖန္ မြန္လူမ်ိဳးသည္လည္း မိခင္အႏြယ္၀င္ဟု နာမည္ေက်ာ္ သမိုင္းသုေတသီ သီအိုဒိုစတင္း က ေရးသား ေဖာ္ျပထားသည္ကို
ေတြ႕ရသည္။
(Pwo Karen by James W. Hamilton, published in 1976, by West Publishing Co. "Foreward" page VII, 34th line. The other
major branch, the Pwo – Baker's Peguan (i.e., Mon) Karen many of whom, as Buddhists, … )
ဤ ေဖာ္ျပမႈသည္ ကြၽႏု္ပ္အေနျဖင့္ မျငင္းလိုေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မြန္သည္ မိုဟူေသာ စေကာကရင္အေခၚ မိုးဟူေသာ
ပိုးကရင္အေခၚႏွင့္ အလြန္တူၿပီး အဓိပၸါယ္မွာ အေမ မိခင္ ျဖစ္ပါသည္။ ၎ျပင္ မြန္လူမ်ိဳးသည္ စေကာကရင္၊ ပိုးကရင္တို႔ႏွင့္
အတူေနထိုင္ၾကသည္ကို သမိုင္းတေလွ်ာက္ ေတြ႕ရသည္။ တလိုင္း (Talaing) ဟူေသာ အမည္မွာ အိႏိၵယ ေတာင္ပိုင္း၊ ယခု မဒရပ္စ္နယ္
အေနာက္ရွိ ေရွးအေခၚ တလဂၤန နယ္မွ လာေသာ အိႏၵိယ ေတာင္ပိုင္းသားမ်ားကို ေခၚေသာ အမည္ ျဖစ္သည္။ မြန္လူမ်ိဳး အမည္
မဟုတ္ပါ။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ထိုင္းလူမ်ိဳးမ်ားက ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကို ယန္း (Yang) ဟု ေခၚၾကသည္။ ယန္းလွ်ံ
(ကရင္နီ)၊ ယန္းဖုတ္ (ကရင္ျဖဴ)၊ ယန္းလိုင္း (ကရင္ၾကား) စသျဖင့္ ၀တ္စားဆင္ယင္ေသာ အ၀တ္အစားမ်ားအေပၚ မူတည္ၿပီး
အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚတြင္ၾကပါသည္။ အမွန္အားျဖင့္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးကုိ ေလ့လာပါက ၎မ်ိဳးႏြယ္ႀကီး (Race) ႏွင့္ ၎မ်ိဳးႏြယ္ႀကီးမွ ေရေျမ
ေတာေတာင္ လွ်ိဳေျမာင္မ်ား ခြဲျခားထားမႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာေသာ မ်ိဳးႏြယ္ခြဲ (Clans) မ်ားကို ခြဲျခား ေလ့လာပါက ပို၍ ေပၚလြင္မည္
ျဖစ္ပါသည္။
ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ အေၾကာင္းကို အသား၀ါအႏြယ္ မြန္ဂိုလြိဳက္ (Mongoloid) အေၾကာင္းႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ေအာက္ပါအတိုင္း
ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။
ကမၻာ့လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ား
ကမၻာ့သမိုင္း စတင္ျဖစ္ေပၚမႈ The Beginning of History ကို ျပန္၍ ေလ့လာမည္ ဆိုပါက လူမ်ိဳးႀကီး ၃ မ်ိဳးကို ေတြ႕ရေပမည္။ ၎တို႔မွာ
၁။ အသားမည္း အႏြယ္ Negaroid နီဂရြိဳက္
၂။ အသားျဖဴ အႏြယ္ Europoid ယူ႐ိုပြိဳက္
၃။ အသား၀ါ အႏြယ္ Mongoloid မြန္ဂိုလြိဳက္ တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
နီဂရြိဳက္ အႏြယ္၀င္မ်ားမွာ အာဖရိကတိုက္ဖက္သို႔ ပ်ံ႔ႏွံ႔ၿပီး ကင္းယန္း၊ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယန္း၊ ဇင္ဘာေဘြးယန္း စသျဖင့္ အာဖရိက လူမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံမ်ား
ျဖစ္ေပၚလာသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ ပင္လယ္ သမုဒၵရာကို ျဖတ္၍ အေရွ႕အိႏိၵယ ကြၽန္းစုဘက္ ေတာင္ကြၽန္းမ်ား အထိပင္ ပ်ံ႔လြင့္
ေရာက္ရွိၾကေပသည္။
ယူ႐ိုပြိဳက္ အႏြယ္၀င္မ်ားမွာ အာဖရိကတိုက္ ေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ဥေရာပတိုက္သို႔ ေရာက္ရွိသြားၾကသည္။ ထင္ရွားသည့္ ေရွးဦးမ်ိဳးႏြယ္မ်ားမွာ
ဆီးမိုက္၊ ဟန္းမိုက္၊ အာရိယန္ စသည္တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ အာရိယန္မ်ားသည္ အိႏၵိယျပည္သို႔ပင္ ေရာက္ရွိၾကသည္။ ၎ယူ႐ိုပြိဳက္မ်ားကို
Compton's Encyclopedia စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ S.(K.L) စာမ်က္ႏွာ 98-A တြင္ ပါရွိေသာ Language Family Tree ေခၚ ဘာသာစကား
မိသားစုတြင္ ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါသည္။
မြန္ဂိုလြိဳက္ ေခၚ အသား၀ါ အႏြယ္မ်ားသည္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာ အာရွတိုက္ဘက္သို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာၾကသည္။ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အသား၀ါ
အႏြယ္၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသီမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားက လက္ခံထားၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အသား၀ါ အႏြယ္ မြန္ဂိုလြိဳက္ကို သီးျခား ေလ့လာရန္ လိုပါသည္။
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
မြန္ဂိုလြိဳက္ ေခၚ အသား၀ါ အႏြယ္
အသား၀ါ အႏြယ္၀င္ မြန္ဂိုလူမ်ိဳးမ်ားကို ေလ့လာရာတြင္ ရႏိုင္ေသာ အေျခအေနအရ လုိရင္းအခ်က္ကိုသာ တင္ျပပါမည္။ ကမၻာႀကီးကို
ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္မ်ားက သက္ဦးကပ္ (Palaeozoic or Primary Era)၊ သက္လယ္ကပ္ (Mesozoic)၊ သက္ေႏွာင္းကပ္ (Cenozoic Era)၊
စတုတၳကပ္ (သို႔) ႏွင္းခဲေခတ္ (Quarternary Era or Glacial Age) ဟူ၍ ေခတ္ ၄ ေခတ္ ခြဲ၍ ေလ့လာၾကပါသည္ (အေျချပဳ
ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသမိုင္း ပ-တြဲ၊ စာ ၃၇-၅၅)။
သက္ဦးကပ္ကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း သန္းေျခာက္ရာ (၆၀၀ သန္း) ခန္႔က စတင္ခဲ့ၿပီး စတုတၳကပ္ ေခၚ ႏွင္းခဲေခတ္သည္ လြန္ခဲ့ေသာ
ႏွစ္တသန္း (၁ သန္း) က စတင္ခဲ့သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ (ဤေခတ္မ်ား အေၾကာင္းကို အၾကမ္းဖ်င္း ေလ့လာလိုပါက ရန္ကုန္တိရိစၧာန္
ဥယ်ာဥ္ သဘာ၀ သမိုင္း ျပတိုက္တြင္ ေလ့လာ ႏိုင္ပါသည္။)
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္တသန္း (၁ သန္း) က စၿပီး လူသားမ်ား စတင္ေပၚထြန္းခဲ့သည္ဟု သမိုင္း သုေတသီမ်ားက ယူဆၾကသည္။ ဤ
ႏွင္းခဲေခတ္တြင္ မြန္ဂိုလြိဳက္ အသား၀ါ အႏြယ္၀င္မ်ားသည္ အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္း၌ သြားလာ က်က္စား ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။
သတိျပဳရမည္မွာ ထိုအခ်ိန္၌ မည္သည့္လူမ်ိဳးမွ မယဥ္ေက်းၾကေသးေသာ အခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။
ဤေခတ္အတြင္းမွာပင္ မြန္ဂိုလြိဳက္ အသား၀ါ အႏြယ္၀င္မ်ားသည္ ႏွင္းခဲမ်ား၊ ေရခဲမ်ား ဖံုးလႊမ္းမႈေၾကာင့္ ဥေရာပတိုက္ႏွင့္ လည္းေကာင္း၊
အာရွတိုက္ ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ လည္းေကာင္း အဆက္ျပတ္သြား ခဲ့ရသည္ (History of the world by Weech, page 24, 25)။
ထို မြန္ဂိုလူမ်ိဳး အခ်ိဳ႕တို႔သည္ အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္း မွတဆင့္ အာရွတိုက္ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ အစြန္းရွိ ခ်ဴေကာ့စကီး ကြၽန္းဆြယ္
Chucotsky pennisula ႏွင့္ အေမရိကတိုက္ အေနာက္ေျမာက္ အစြန္ရွိ အလာစကား ကို ခြဲျခားထားသည့္ မိုင္ ၆၀ သာက်ယ္ေသာ ဘယ္ရင္
ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ၿပီး အေမရိကတိုက္ တခြင္တျပင္တြင္ သြားေရာက္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ ဂရင္းလန္ကြၽန္း တိုင္ေအာင္
ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားၾကသည္။
အေမရိကတိုက္သို႔ ေရာက္သြားၾကေသာ အသား၀ါ မြန္ဂိုမ်ားသည္ ရာသီဥတုႏွင့္ သဘာ၀ ေရေျမ အေျခအေနအရ အသားေရာင္
နီက်င့္က်င့္ ျဖစ္လာၾကသည္ (Their yellow skin depened till it become copper-red)။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔ကို လူနီ အင္ဒီးယန္းမ်ား
Red Indian ဟု အမည္တမ်ိဳးႏွင့္ ေခၚတြင္လာၾကသည္။ အေမရိက အလယ္ပိုင္း (ယခု မကၠစီကို၊ ဟြန္ဒူးရပ္စ္၊ နီကာရာဂြာ စေသာ
ေဒသမ်ား) သို႔ ေရာက္ေသာအခါ အဆင့္ျမင့္မားေသာ အက္စတက္ Aztecs၊ အင္းကားစ္ Incas ကဲ့သို႔ေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို
ေပၚထြန္းေစခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၎ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသည္ အလြန္ေနာက္က်ၿပီးမွသာ ေပၚထြန္းျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤမွ် ရွင္းျပျခင္းျဖင့္ အေစာဆံုးေသာ ႏွင္းခဲေခတ္ (ေရခဲေခတ္) မွ မြန္ဂိုမ်ားကို အၾကမ္းဖ်င္း သိေလာက္ၿပီဟု ယူဆပါသည္။ အေစာပိုင္း
မြန္ဂိုမ်ားသည္ မယဥ္ေက်းၾကေသးေသာ မြန္ဂိုမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ေက်ာက္ေခတ္ဦး Paleolithic ထက္ပင္ ေစာသျဖင့္ လူ႐ိုင္း အဆင့္မွာသာ
ရွိၾကေပေသးသည္။
ယခု ကြၽႏု္ပ္တို႔ ေလ့လာေသာ မြန္ဂိုအႏြယ္၀င္မ်ားမွာ ေရခဲေခတ္ ၿပီးဆံုးၿပီး လူယဥ္ေက်းမႈ (ယဥ္ေက်းေသာလူမ်ား) စတင္ေသာ အခ်ိန္မွစ၍
ေလ့လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤအခ်က္သည္ပင္ ကြၽႏု္ပ္၏ ယူဆခ်က္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသား ပညာရွင္မ်ား၏ ယူဆခ်က္မွာ ကြဲလြဲမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ယဥ္ေက်းေသာ သူမ်ားဟု ဆိုရာ၌ အတည္တက် ေနထိုင္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးကို စတင္လုပ္ကိုင္ေသာ အခ်ိန္ကာလကို
ဆိုလိုပါသည္။
အေစာပိုင္း လူသားမ်ိဳးႏြယ္မ်ားသည္ လူ႐ိုင္းဘ၀ျဖင့္ အသားငါး အစိမ္း၊ သစ္သီး သစ္ဖု သစ္ဥမ်ားကိုသာ ရွာေဖြစားေသာက္၍ တေနရာမွ
တေနရာသို႔ လွည့္လည္သြားလာ ေနထိုင္ၾကသူမ်ား (Nomads) သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေရခဲေခတ္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး တဖန္ ေက်ာက္ေခတ္ဦး
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
(ေက်ာက္ၾကမ္းေခတ္) Paleolithic age, ေက်ာက္ေခတ္လယ္ Mesclithic age, ေက်ာက္ေခ်ာေခတ္ (ေက်ာက္ေခတ္သစ္ /
ေက်ာက္ေခတ္ေႏွာင္း) Meolthic age ဟူ၍ ေက်ာက္ေခတ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး လုပ္ကိုင္ကာ အတည္တက်
ေနထိုင္ေသာ ယဥ္ေက်းသည့္ ေခတ္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေပသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး လုပ္ကိုင္ၿပီး အတည္တက် ေနထိုင္ျခင္းျဖင့္ လူသားတို႔ ယဥ္ေက်းမႈ ျမင့္မားလာခဲ့သည္ကို သမိုင္းျဖစ္ေပၚ
တိုးတက္မႈအစဥ္တြင္ ေတြ႕ရပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားနည္းတူ ယဥ္ေက်း၍ လာၿပီဟု ယူဆရေသာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္
ကမၻာေပၚရွိ မည္သည့္ေနရာတြင္ ေရာက္ရွိေနသည္ကို ရွာေဖြရေပမည္။
ကမၻာ့သမိုင္းတြင္ လူ႕ယဥ္ေက်းမႈ တိုးတက္ထြန္းကာရာ အရပ္ေဒသမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး လုပ္ကိုင္ႏိုင္သည့္ ေရရရွိေသာ
ျမစ္၀ွမ္းအရပ္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိရသည္။
ထိုျမစ္၀ွမ္းအရပ္မ်ားမွာ …
၁။ ႏိုင္းလ္ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ (အီဂ်စ္ျပည္)
၂။ ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ (မက္ဆိုပိုေတးမီးယား Mesopotamia (သို႔) ရွိနားလြင္ျပင္ Shinar plain)
၃။ အိႏၵဳ - ဂဂၤါ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ (အိႏိၵယျပည္) (Indus, Ganges)
၃။ ျမစ္၀ါ (သို႔) ဟြမ္ဟို ျမစ္၀ွမ္းေဒသ (တ႐ုတ္ျပည္) (Yellow river or Hwang-Ho)
အထက္ပါ လူယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားရာ ေဒသႀကီးမ်ားအနက္ ေအဂ်င္ ပင္လယ္ေဒသႏွင့္ ႏိုင္းလ္ ျမစ္၀ွမ္း အထက္ပိုင္း ေဒသမ်ားတြင္
ဆီးမိုက္၊ ဟန္းမိုက္ အႏြယ္၀င္မ်ား ေနထိုင္ၾကၿပီး မြန္ဂို အႏြယ္၀င္မ်ား ေနထိုင္ေၾကာင္း မသိရွိရေပ။ သို႔ျဖစ္၍ မြန္ဂို အႏြယ္၀င္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား
စတင္ေပၚေပါက္လာမႈတြင္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရန္ လိုမည္ မဟုတ္ေပ။ ေျမထဲ ပင္လယ္ ေျမာက္ဘက္ႏွင့္ ေအဂ်င္ ပင္လယ္ ေျမာက္ဘက္
ဥေရာပတိုက္ဘက္တြင္ အာရိယန္အႏြယ္၀င္မ်ား ပ်ံ႔ႏွံ႔ေနထိုင္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ က်န္ရွိေသာ လူ႕ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ထြန္းကားရာ ေဒသမ်ားအနက္ အိႏၵဳ - ဂဂၤါ ျမစ္၀ွမ္း ေဒသသည္ အိႏၵိယျပည္တြင္ရွိၿပီး
အသားမည္း ဒရာဗီးဒီးယန္း Dravedian မ်ားသာ စတင္ အေျခခ်ရာ ေဒသ ျဖစ္သျဖင့္ အသား၀ါ မြန္ဂို အႏြယ္၀င္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္
ထိုေဒသမွ စတင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေသခ်ာေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ျမစ္၀ါ ျမစ္၀ွမ္း ေဒသႏွင့္ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသကို
ဆက္လက္ ေလ့လာရေပမည္။
ျမစ္၀ါျမစ္၀ွမ္း ေခၚ ဟြမ္ဟိုျမစ္၀ွမ္း ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားရာ ေဒသကို ေလ့လာေသာအခါ ထိုေဒသတြင္ ေရွးေဟာင္း တ႐ုတ္ ယဥ္ေက်းမႈ
ေပၚထြန္းခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ လွည့္လည္သြားလာသူမ်ား မဟုတ္ဘဲ အိမ္ႏွင့္ အတည္တက် ေနထိုင္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
(History of the world by Weech, second edition, page 333, Acient China " The Chinese grew up as dwetters in houses,
not as nomads in tents.")။ တဖန္ တ႐ုတ္တို႔သည္ အသား၀ါ အမ်ိဳးတူ ျဖစ္ၾကေသာ္လည္း မြန္ဂိုမ်ား မဟုတ္ဟု သိရွိရသည္။ (Pratical
knowledge for all, vol 2 by Sir John Hammertal, page 132, "Early history of China and Japan", The Chinese people, like
most of the Fore EAstern Asiaties, are Mongols, skin to but not indentical with the Mongols proper or Hun of Central
Asia, - )
သို႔ျဖစ္၍ ကရင္လူမ်ိဳးသည္ ျမစ္၀ါျမစ္၀ွမ္း၌ ယဥ္ေက်းေသာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ႏွင့္ မေပၚခဲ့ဟု ယူဆရေပသည္။ အခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက
ကရင္သည္ တ႐ုတ္မ်ိဳးႏြယ္တခု (Off shoot of Chinese) ဟု ထင္ျမင္ၾကေပသည္။ ဤယူဆခ်က္သည္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ။
အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ခရစ္ မေမြးဖြားမီ ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွသို႔ ေရာက္ႏွင့္ေသာ ကရင္လူမ်ိဳးႏွင့္
အတူ ပါလာသည့္ ဗိသုကာ ပညာ လက္ရာမ်ားႏွင့္ ယဥ္ေက်းလွေသာ ေျပာဆိုဆက္ဆံပံုမ်ားသည္ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် ထို ေရွးေရွးအခါက
တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားထံမွ အေမြ မရႏိုင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ တ႐ုတ္သည္ပင္လွ်င္ ခရစ္ မေမြးဖြားမီ အခ်ိန္က ယဥ္ေက်းလာရန္
ႀကိဳးစားၾကလွ်က္ပင္ ရွိေသးသည္ဟု ယူဆရသည္။
အခ်ိဳ႕ကလည္း ကရင္မ်ားသည္ တိဘက္က လည္းေကာင္း၊ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းက လည္းေကာင္း တေရြ႕ေရြ႕ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
အေရွ႕ေတာင္အာရွသို႔ ေရာက္ရွိလာသည္ဟု ဆိုသည္။ ထို အဆိုကို မျငင္းပယ္လိုပါ။ သို႔ရာတြင္ မယဥ္ေက်းေသာ တိဘက္မ်ား ေနထိုင္ရာ
ေဒသႏွင့္ သြားလာရန္ပင္ အလြန္ ခက္ခဲေသာ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းမွ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား စတင္ မေပါက္ဖြားလာသည္ကိုေတာ့
ေလ့လာသူတိုင္း သေဘာေပါက္ၾကမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
ေရခဲေခတ္ (စတုတၳကပ္) ၌ ေရခဲ ႏွင္းခဲ ပိတ္၍ အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္း၌ ေသာင္တင္ေနခဲ့ေသာ မြန္ဂိုလြိဳက္ အၾကြင္းအက်န္မ်ားလားဟု
စဥ္းစားၾကည့္လွ်င္လည္း ထို ႏွင္းခဲေခတ္ မြန္ဂို အသား၀ါမ်ားသည္ ေက်ာက္ေခတ္ဦးထက္ေစာၿပီး လူဟူ၍ ေပၚလာခဲ့ေသာ လူသားမ်ား
ျဖစ္ၾကရာ လူ႐ိုင္းမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ထို မြန္ဂို အၾကြင္းအက်န္မွ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တေနရာရာတြင္
ေရာက္ရွိေနေသာ အသား၀ါ အႏြယ္စု တစုစုမွ ေသာ္လည္းေကာင္း ပြားလာရမည္ဟု ယူဆစရာ ရွိပါသည္။ ထိုသို႔ မဟုတ္ပါကလည္း
ႏွစ္ၾကာေညာင္း၍ အာရွအလယ္ပိုင္းတြင္ တေနရာမွ တေနရာသို႔ ေရြ႕လ်ားသြားလာေသာ မြန္ဂိုမ်ားသည္ ယဥ္ေက်းလာၾကသည္ဟု
ေျပာရန္မွာလည္း အတည္တက် ေနထိုင္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရး လုပ္ကာ အျခားယဥ္ေက်းေသာ သူမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ မရွိဘဲႏွင့္
ေတာင္ထိပ္တြင္ လည္းေကာင္း၊ ျမက္ခင္းျပင္တြင္ လည္းေကာင္း ယဥ္ေက်းလာရန္မွာ ခက္ခဲလွပါသည္။
ယဥ္ေက်းမႈ တိုးတက္လာျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမွာ လူတို႔သည္ အတည္တက် ေနထိုင္ၾကၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရးလုပ္ကာ ပတ္၀န္းက်င္လူ
မ်ိဳးေပါင္းစံုႏွင့္ ေတြ႕ထိဆက္ဆံၿပီးေနာက္ပိုင္း တျဖည္းျဖည္းမွသာ ယဥ္ေက်းလာၾကသည္သာ ျဖစ္ရေပသည္။
သို႔ျဖစ္၍ က်န္ရွိေသာ ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ (၀ါ) ရွိနားလြင္ျပင္ (၀ါ) မက္ဆိုပိုေတးမီးယားေဒသ ကိုသာ ေလ့လာရန္ ရွိပါသည္။
ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ၏ ထူးျခားခ်က္မွာ သမိုင္းသုေတသီႏွင့္ ပညာရွင္အမ်ားက လူမ်ိဳးေပါင္းစံုတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ရာေဒသ Cradle
of Civilization ႏွင့္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုတို႔၏ ေျမပံု Dust heap of the nations ဟု အသိအမွတ္ျပဳ ထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ (Lands and
peoples vol III, The grower society) page 217, In the garden of Eden, Mesopotamia, … has been called the Cradle of
cilivation "because here the humen race is thought to have had its beginning and it has also been formed the dust heap
of the nations" because the ruins of mighty empires or ancient times are buried under its sunbaked soil.)
ကမၻာဦးက်မ္းတြင္လည္း လူကိုစတင္ရာ "ဧဒင္ဥယ်ာဥ္" ဆိုသည္မွာလည္း ဤေဒသကို ေဖာ္ညႊန္းလွ်က္ ရွိသည္။
အထက္တေနရာတြင္ ေဖာ္ျပထားသကဲ့သို႔ ဆီးမိုက္၊ ဟန္းမိုက္၊ အာရိယန္ စသည့္ အသားျဖဴ လူမ်ိဳးတို႔သည္ ဤေဒသႏွင့္
ဤပတ္၀န္းက်င္တြင္ပင္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထိုနည္းတူ အတည္တက် ေနထိုင္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရးကို လုပ္ကိုင္ၾကေသာ
ယဥ္ေက်းသည့္ မြန္ဂို အသား၀ါ လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ားကိုလည္း ဤေဒသတြင္ပင္ ေတြ႕ရသည္။ (Pratical knowledge for all by Sir John
Hammerton, page 67, The begeinning of history, 1st column, While on the lower Euphreates there are another group
doscribed as Mongolian.)
ထူးျခားသည္မွာ ဤမြန္ဂို လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ယူဖေရးတီးျမစ္၏ ေအာက္ျမစ္၀ပိုင္း (Lower euperates) တြင္ အေျခခ်ျခင္း ျဖစ္သည္။
ျမစ္ညွာပိုင္းႏွင့္ ျမစ္၀ပိုင္းကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ျမစ္၀ပိုင္းသည္ ႏႈန္းေျမမ်ားရွိ၍ ေျမၾသဇာ ေကာင္းသျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး ပို၍
ေအာင္ျမင္မည္သာ ျဖစ္သည္။ ေျမၾသဇာ ေကာင္းေသာ ေနရာကို ေနရာယူထားျခင္းသည္ အျခားသူမ်ားထက္ ေစာစြာေရာက္ရွိျခင္း (သို႔)
အျခားသူမ်ားထက္ အင္အားေကာင္းျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ ယူရန္ရွိသည္။ ထိုေနရာတြင္ အေျခခ်ေသာ မြန္ဂို အသား၀ါမ်ားသည္ မလြဲမေသြ
ယဥ္ေက်းလာရမည္သာ ျဖစ္သည္။
ေရွးေရွးအခါက အာရွအလယ္ပိုင္း စတက္ (Steppeg) ျမက္ခင္းက်ယ္ တျပင္တခြင္တြင္ သြားလာေနထိုင္ေသာ မြန္ဂိုအႏြယ္သည္ ျမစ္ႏွစ္မႊာ
ျမစ္၀ွမ္းေဒသသို႔ ယဥ္ေက်းလာ၍ ေရာက္လာျခင္း မဟုတ္ဘဲ ေရာက္လာၿပီးမွ ယဥ္ေက်းသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ တိရိစၧာန္မ်ားကို အာရွတိုက္
အလယ္ပိုင္းတြင္ ေမြးျမဴခဲ့ၾကမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အတည္တက် မေနခဲ့သျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးလည္း လုပ္ႏိုင္ခဲ့မည္ မဟုတ္ေပ။ ယခုမူ
ယူဖေရးတီး၏ ျမစ္၀ပိုင္း ေျမၾသဇာ အေကာင္းဆံုး ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီးျဖစ္၍ ယဥ္ေက်းမႈသည္လည္း တိုးတက္လာရမည္မွာ ဓမၼတာပင္
ျဖစ္သည္။
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
မြန္ဂို လူမ်ိဳးတြင္ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားကို ေလ့လာေသာအခါ …
၁။ တာတာ (Tartar)
၂။ ေနမဲန္ (Naimans)
၃။ ခါဂစ္ (Kirghiz)
၄။ ၀ီဂူး၀ါး (Uighurs)
၅။ ဟန္း (Huns)
၆။ ကစ္ပ္ကက္ (Kipchaks)
၇။ ကေရ (Karaits) စသျဖင့္ သိရသည္။
ဤမြန္ဂိုအႏြယ္မ်ားထဲတြင္ ကရင္၏ အမည္ႏွင့္တူေသာ ကေရ (Karaits) ျဖစ္ပါသည္။ ကရင္သည္ မြန္ဂို အႏြယ္၀င္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္
ကရင္သည္ မ်ိဳးႏြယ္စုႀကီး တစု ျဖစ္ေၾကာင္းကို အေရွ႕ေတာင္ အာရွတြင္ရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၌ ပ်ံ႕႔ေနေသာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ လူဦးေရကို
ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္သည္။ ကရင္လူမ်ိဳးသည္ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား၊ ထိုင္း စေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၌ အမ်ားအျပား ရွိၾကသည္။
ကရင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း၌လည္း လူနည္းစု မဟုတ္ဘဲ လူမ်ားစု ျဖစ္ပါသည္။ လူနည္းစုဟု သတ္မွတ္ခံရျခင္းမွာ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ခြဲမ်ား
ဥပမာ - ပေဒါင္၊ ကရင္နီ၊ ပအို၀့္၊ ယင္းျဖဴ၊ ယင္းနက္၊ ယင္းၾကား၊ လားဟူ စသည့္ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ခြဲမ်ားကို ထည့္မေပါင္းဘဲ ခြဲထားေသာေၾကာင့္
နည္းေနရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
မြန္ဂို အႏြယ္မ်ားကို တႏြယ္စီ ေလ့လာပါက …
၁။ တာတာ သည္ ဂ်င္ဂစ္ခန္၊ ကူဗလိုင္ခန္ႏွင့္ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ယခု တ႐ုတ္ျပည္မတြင္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္
ေရာေႏွာသြားသည္။
၂။ ေနမဲန္ သည္ အာရွ အလယ္ပိုင္း၌ ရွိသည္။ (History of the world by Weech, 2nd edition, page 285)
၃။ ခါဂစ္ သည္ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု တာကစ္စတန္နယ္တြင္ ရွိသည္။ (Lands and peoples, vol 3, page 169)
၄။ ၀ီဂူး၀ါး သည္ တ႐ုတ္ျပည္ တိအန္ရွန္ ေတာင္တန္း ၀န္းက်င္တြင္ ရွိသည္။ (China pictorial 4/1985, page 12)
၅။ ဟန္း သည္ ယခု ဟန္ေဂရီ ႏိုင္ငံ၌ ေနထိုင္လွ်က္ ရွိသည္။ (ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ ၁၄၊ က ၄၉ - ၅၁ - ၆၅)
၆။ ကစ္ပ္ကက္ သည္ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု ေကာ့ေကးရွ ေတာင္တန္းႏွင့္ ကပ္စပီယံ ပင္လယ္၀န္းက်င္တြင္ ပ်ံ႔ႏွံ႔ေနသည္ဟု
ယူဆရသည္။ (History of the world by Weech, 2nd edition, page 286)
၇။ ကေရ။ မာကိုပိုလုိ ခရီးသြားမွတ္တမ္း (The travels of Marcopolo, edited by Thomas Wright, MA. FRS.) (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္
စာၾကည့္တိုက္) အခန္း ၃၉ - တ - ၂၃၄ တြင္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ယူနန္နယ္၌ ေနထိုင္ေၾကာင္း၊ နယ္ႀကီး ၇ နယ္ခြဲ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ရေၾကာင္း၊
ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ယာခ်ိ (Yachi) ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကရင္၏ အမည္ကိုလည္း ကေရရင္ (Karaian - Karaianer) ဟု ေရးသားထားသည္ကို
ေတြ႕ရသည္။ Judson of Burma by Professor B.R. Fearn စာ ၇၉ တြင္လည္း ကရင္၏ အမည္ကို ကေရရင္ ဟု ေရးသား ေဖာ္ျပ
ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ၎ျပင္ Professor Fearn ကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ မာကိုပိုလို မွတ္တမ္းကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္
ယိုးဒယားႏိုင္ငံမ်ားရွိ ကရင္မ်ားကို သီအုိဒို စတင္း (Theodore Stern) က ကေရရန္နယ္ (Carianners) ဟု ေဖာ္ျပထားသည္ (Pwo
Karen by James W. Hamilton, VII)။
ထို႔ေၾကာင့္ မြန္ဂို အႏြယ္မွ ကေရ သည္ အာရွ အေရွ႕ ေတာင္ပိုင္းသို႔ ပ်ံ႔ႏွံ႔၀င္ေရာက္လာေသာ ကရင္ Karen မ်ားသာ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ၎ျပင္
ကေရ မွ ကရင္ သို႔ အသံလွယ္သြားျခင္းသည္ မထူးဆန္းေသာ ကိစၥသာ ျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ပ်ဴဂါမ ေခၚ ပ်ဴရြာသည္ ယခုအခါ ပုဂံသို႔
ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္ (အေျချပဳ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း၊ တြဲ (၁)၊ စာ ၁၈၄၊ ဒို႔ေက်ာင္းသား (အထူး) ၁၉၈၃ ခု၊ ဇန္န၀ါရီလ၊ စာ ၂၃၊ Jers
– Vol VIII, part 1, Oct, 1975, p 59)။
ကရင္သည္ အာရွအေရွ႕ေတာင္သို႔ ေရာက္ရွိမလာမီ မည္သည့္အရပ္က လာခဲ့သည့္ ေနာက္ေၾကာင္းကို ျပန္ေလ့လာရမည္ ျဖစ္သည္။
အာရွ အလယ္ပိုင္း၊ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ဘက္ႏွင့္ အေနာက္ေတာင္ဘက္မွ လူေရစီးေၾကာင္းသဖြယ္ တေရြ႕ေရြ႕ ေျပာင္းလာသည္မွာ
ထင္ရွားပါသည္။ ယေန႔တိုင္ ယူနန္နယ္ႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း၌ ေျမာင္၊ လားဟူ စေသာ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု အမ်ားအျပား
ရွိၾကေသးသည္။
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္း၌ ကရင္အေခၚအေ၀ၚႏွင့္ ေတြ႕ရေသာ အင္းအိုင္မ်ားလည္း ရွိသည္။ ၎တို႔မွာ -
၁။ အီစီႏို (Issyk Nor) E.Long 77˚ N.Lat 43˚
၂။ ေလာ့ပ္ႏို (Lop Nor) E.Long 90˚ N.Lat 41˚
၃။ ဒါေလႏို (Dalai Nor) E.Long 117˚30 N.Lat 47˚15
၄။ ကိုကိုႏို (Koko Nor) E.Long 100˚ N.Lat 37˚
၅။ ခါရင္ႏို (Charing Nor) E.Long 97˚ N.Lat 34˚45
၆။ အိုရင္းႏို (Oring Nor) E.Long 97˚30 N.Lat 34˚45
၇။ ေဇလင္းႏို (Zilling Nor) E.Long 89˚ N.Lat 31˚45
၈။ တန္ကရဲႏို (Tengri Nor) E.Long 90˚30 N.Lat 30˚45
စသည္ စသည္ျဖင့္ အမ်ားအျပား ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ထိုအမည္ အမ်ားအျပားသည္ ေျပာင္းလဲ သြားၾကၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
ထူးျခားသည့္ အခ်က္ တခုမွာ ကရင္မ်ား၌ မိဘဘိုးဘြား အစဥ္အဆက္ ေျပာၾကေသာ "ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ" (River of punning sand) ျဖစ္သည္။
ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ ဆိုသည္မွာ ေရစီးဆင္းရာတြင္ သဲမ်ားပါ ေရာ၍ စီးေနေသာ ေနရာေဒသကို ရည္ရြယ္ေျပာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤစကားအရ ကရင္
ဘိုးေဘးမ်ားသည္ အာရွ အေရွ႕ေတာင္သို႔ တေရြ႕ေရြ႕ ေျပာင္းေရႊ႕လာရာ၌ သဲႏွင့္ ေရ ေရာ၍ စီးဆင္းေသာ ထူးထူးျခားျခားရွိသည့္ ေနရာကို
ျဖတ္ေက်ာ္လာရေၾကာင္း ေဖာ္ညႊန္းလွ်က္ရွိသည္။
သို႔ျဖစ္၍ အာရွတိုက္ ကုန္းတြင္းပိုင္း ထိုေနရာကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွာေဖြၾကည့္ရာ ယခု အီရန္ႏွင့္ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံ၏ ေျမာက္ဘက္၊ ဆိုဗီယက္
ျပည္ေထာင္စုတြင္ ပါ၀င္ေသာ တာကစၥတန္ (Turkestan) နယ္ (ယခု သီးျခားႏိုင္ငံ) တြင္ ၎ ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ အမည္ႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ေနရာ
ထင္ထင္ရွားရွားရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ (See. Lands and Peoples. Vol III, p163- "A Glimpse of Turkestan" In this strange land
of Turkeston, The surface of the earth is constanl changing, rivers are shifting their courses or wandering off to be
swallowed up by the desert courses or wandering off to be swallowed up by the desert sands.)
အခ်ိဳ႕က ထီးဆဲ့မဲ့ယြာကို ျမစ္၀ါျမစ္ဟု ယူဆၾကသည္။ ျမစ္၀ါျမစ္သည္ 'လိုးအက္စ္' ေဒသမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္လာရသျဖင့္ ေရ၏အေရာင္မွာ
အ၀ါေရာင္ ေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ယခု ကရင္ ဘိုးေဘးမ်ား ေျပာေသာ "သဲစီးဆင္းေသာျမစ္" "သဲစီးဆင္းေသာေခ်ာင္း" ဆိုသည္မွာ
၎တို႔ ျဖတ္သန္း ေက်ာ္လႊားရာ၌ အလြန္အႏၱရာယ္ ရွိပံုရၿပီး အလြန္ခက္ခဲပံု ရပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍လည္း ၎ေဒသကို မေမ့ႏိုင္ဘဲ
သားစဥ္ေျမးဆက္ ေျပာဆိုလာၾကျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
ျမစ္၀ါျမစ္ ေခၚ ဟြမ္ဟိုျမစ္သည္ ေလွ၊ သမၺာန္ျဖင့္ ကူး၍ လြယ္ကူေသာ ေနရာ ျဖစ္သျဖင့္ ထိုေဒသျဖစ္ရန္ ခဲယဥ္းပါသည္။ ျဖစ္ႏိုင္သည္က
ျမစ္ဖ်ားခံရာအရပ္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာအရ တာကစၥတန္ ႏိုင္ငံတြင္ အခ်ိဳ႕ေနရာ၌ ျမစ္ထဲတြင္ သဲမ်ား စီးဆင္း႐ံုမွ်သာမက
သဲကႏၱာရထဲပင္ ျမစ္မ်ားျမဳပ္၀င္သြားၾကသည္ဟု သိရပါသည္။ ထိုျမဳပ္၀င္သြားေသာ ျမစ္မ်ား၊ ေခ်ာင္းမ်ားသည္ တေနရာရာတြင္ ျပန္၍
ေပၚလာမည္ျဖစ္ၿပီး ထိုေပၚလာေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းသည္ သဲႏွင့္ေရ ေရာလွ်က္ သဲစီးေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းသဏၭာန္ ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။
ဤအခ်က္အရ ကရင္ ေရွးေရွးဘိုးေဘးမ်ားသည္ တာကစၥတန္ ေဒသကို ျဖတ္ေက်ာ္လာရမည္ဟု ယူဆရန္ ရွိပါသည္။
တဖန္ ဆက္လက္၍ ေလ့လာပါက စိုက္မရ ပ်ိဳးမရႏိုင္ေသာ သဲစီးေသာ ျမစ္၀ွမ္းတြင္ ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ႏိုင္စရာလည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
ကရင္လူမ်ိဳးသည္ ယခုလက္ရွိ အေျခခ်ရာ ေဒသသို႔ ေရာက္ရွိစအခါက စိုက္ပ်ိဳးေရး ေမြးျမဴေရးကို လုပ္ကိုင္ေနထိုင္ၾကသည္သာမက
အုပ္ခ်ဳပ္သူ မင္းႏွင့္ ေစာ္ဘြား (စေကာ) ႏွင့္ ရွိေနသည္ကို ေထာက္႐ႈျခင္းျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္ႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴသည့္ အတတ္တို႔ကို
တေနရာရာမွ တတ္သိနားလည္လာသည္ဟု ယူဆရေပသည္။ ထိုပညာရပ္မ်ားအား ကရင္မ်ား နည္းယူရရွိခဲ့ေသာ ေနရာကို ဆက္၍
စူးစမ္းရေပမည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္အတိုင္း ကရင္တို႔သည္ တာကစၥတန္နယ္၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ အီရန္ႏိုင္ငံ (ယခင္အေခၚ ပါရွားႏိုင္ငံ)
အေနာက္ေျမာက္ဘက္ကို ျဖတ္ေက်ာ္လိုက္ပါက ျမစ္၀ွမ္းယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားေသာ "ျမစ္ႏွစ္မႊာ" ျမစ္၀ွမ္းေဒသကို ေရာက္ေပမည္။
လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးအရ လြယ္ကူေသာ ေနရာ ျဖစ္စရာ ရွိပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပိုးကုန္သည္ လမ္းေၾကာင္း (Silk road)
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
ႏွင့္ မာကိုပိုလို တ႐ုတ္ျပည္သို႔ သြားရာလမ္းသည္ ဤေဒသမ်ားမွ ျဖတ္သန္းသြားသည္ကို ေထာက္႐ႈျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ေပသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ထိုျမစ္၀ွမ္းေဒသတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္စရာ ရွိသည္ဟု ယူဆစရာ ရွိသည္။ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ အစဥ္အလာ
ယဥ္ေက်းမႈ အသံုးအႏႈန္းမ်ားႏွင့္ အသံုးအေဆာင္ အခ်ိဳ႕သည္ ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းတြင္ အင္ပါယာ ထူေထာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဆီးမိုက္မ်ားႏွင့္
ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆီးမိုက္အႏြယ္ ဟီဘ႐ူး ေခၚ ေဟၿဗဲ တို႔၏ အစဥ္အလာ အသံုးအေဆာင္မ်ားႏွင့္ တူၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ 'စေကာ' (ျမန္မာအေခၚ 'ေစာ္ကဲ') သည္ အႀကီးအကဲ ေခါင္းေဆာင္ ေစာ္ဘြားဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ တိုင္းရင္းသား
႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈ "ကရင္" စာအုပ္တြင္ ေစာ္ကဲသည္ ၁၁၅၀ ခန္႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရသည္ဟု ဆို၏။ ကရင္မ်ားက မိမိ အႀကီးအကဲကိုေခၚေသာ
'စေကာ' သည္ ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသတြင္ အင္ပါယာႏိုင္ငံ ထူေထာင္၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဆီးမိုက္ေခါင္းေဆာင္ 'ဆာဂြန္' ႏွင့္ အေခၚအေ၀ၚ
တူပါသည္။ ျမန္မာ့ သမိုင္းမွာ "မင္းႀကီးစြာေစာ္ကဲ ဘယ္သူလဲ" သိလိုေသာ ကရင္လူငယ္မ်ား "မွန္နန္းရာဇ၀င္" ကို အေခါက္ေခါက္ အခါခါ
ဖတ္၍ ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ (History of the World by Leech, p56 "Sargon Empire" Propably about 275089, a Semitie chieftain
called Sargon ruled in Akkad, and he was a truly great soldier.)
ကရင္လူမ်ိဳးတို႔ အျမတ္တႏိုး ၀တ္ဆင္ၾကေသာ ကရင္အက်ႌ (သင္တိုင္း) သည္ ေရွးေရွးအခါက ဆီးမိုက္အႏြယ္၀င္ ယုဒလူမ်ိဳး၊ ဣသေရလ
လူမ်ိဳးတို႔၏ သင္တိုင္းႏွင့္ တူသည္။
ကရင္လူမ်ိဳးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ အသံုးအေဆာင္ တခုျဖစ္ေသာ ကြၽဲခ်ိဳသည္ ဣသေရလ၊ ယုဒတို႔၏ ကြၽဲခ်ိဳႏွင့္ တူသည္။
ကရင္လူမ်ိဳးတို႔က မိမိတို႔ ကိုးကြယ္ေသာ တန္ခိုးရွင္၊ ဘုရားကို ယြာ (Ywah) ဟု ေခၚသည္။ ဆီးမိုက္အႏြယ္၀င္ ဣသေရလ ဟီဘ႐ူးတို႔က
ဘုရားကို ယာ၀ယ္ (Yahweh) ဟု ေခၚသျဖင့္ အလြန္ ဆင္တူသည္။ (A star in the east by Rev. Edward Norman Haris p.30, The
Karen name for God, Y'wah is very like Yahweh … Ancient Hebrew pronunciation of the scored name Jehovah.)
ကရင္မ်ား ေအာ္ဘြာ (နတ္စားျခင္း) သည္ ဆီးမိုက္အႏြယ္၀င္ ဣသေရလ၊ ယုဒႏွင့္ ဟီဘ႐ူးတို႔၏ ပႆခါပြဲေတာ္ (Passover) ႏွင့္
ဆင္တူသည္။ (A star in the east by Rev. Edward Norman Haris p.31, The Karen know nothing of circumcisin, but they
have certain customs which remind one of some of the mosaic Institution, notably the Passover.)
ကရင္မ်ားသည္ ေရွးအခါက ေယ႐ႈခရစ္ ဆိုသည္ကို ၾကားလည္း မၾကားဘူးပါ။ ကိုးလည္း မကိုးကြယ္ပါ။ ယြာ (Y'wah) ကိုသာ ကိုးကြယ္သည္။
ေအာ္ဘြာ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ဘုရားကို ယဇ္ပူေဇာ္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ေဂါတမ ဗုဒၶကိုလည္း မကိုးကြယ္ခဲ့ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္လာၿပီးမွသာ
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၊ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္မ်ား ဟူ၍ ျဖစ္လာျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ကရင္ကိုးကြယ္ေသာ ေရွးဘုရားမွာ ယြာ (Y'wah) သာလွ်င္
ျဖစ္သည္။ ယခု ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ား ေအာ္ဘြာ နတ္စားျခင္းသည္ ေရွးအစဥ္အလာအတိုင္း ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကာလၾကာလာျခင္းေၾကာင့္ အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲမႈ ရွိျခင္းသည္ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္သည္။
အတိုခ်ဳပ္ ေျပာရမည္ဆိုပါက ယဥ္ေက်းလာၿပီဟု ယူဆရမည္ျဖစ္ေသာ မြန္ဂိုအႏြယ္၀င္ ကရင္ဘိုးေဘးမ်ားသည္ ဤလူမ်ိဳးေပါင္းစံုတို႔၏
ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ရာ (Cradle of civilization) ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့သည္ဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။
ယေန႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အႏွံ႔ေနထိုင္ၾကေသာ ကရင္မ်ားသည္ အလြန္ေ၀းလံလွေသာ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသမွ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္
အေရးႀကီးေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား တူညီေနျခင္းသည္ ထူးျခားခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။ အတူတကြ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နီးနီးကပ္ကပ္
ေသာ္လည္းေကာင္း ေနထိုင္ခဲ့ၾကရမည္ဟု ယူဆရေပသည္။ ၎ျပင္ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသ၌ ဆူးမားရီးယန္းတို႔၏ အုတ္ဖုတ္ျခင္း၊
ၿမိဳ႕တည္ျခင္းကိုလည္း ကရင္မ်ား နားလည္ နည္းယူခဲ့သည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသးသည္။
မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသသည္ ေျမၾသဇာ အလြန္ေကာင္းေသာ ေဒသ ျဖစ္သည္။ စပါးတတင္း မ်ိဳးခ်လွ်င္ တင္း ၁၀၀ ထြက္သည္ဟု
အဆိုရွိပါသည္။ (ဦးတင္ေမာင္ ေရးသည့္ ေရွးေခတ္ေဟာင္း ကမၻာ့သမိုင္း ပထမတြဲ၊ စာ- ၈၇၊ စာေၾကာင္းေရ ၁၁)
ဤမွ် ေျမၾသဇာေကာင္းေသာ ေဒသကို မြန္ဂိုအႏြယ္၀င္ ကရင္မ်ားသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ စြန္႔ပစ္၍ ေတာအထပ္ထပ္၊ ေတာင္အထပ္ထပ္၊
သဲစီးဆင္ေသာ အႏၱရာယ္ရွိသည့္ ျမစ္မ်ားကို ေက်ာ္ျဖတ္လွ်က္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာၾကရပါသနည္း။
10 ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ အခ်က္တခုပင္ ျဖစ္သည္။
ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ (သို႔) မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသ (သို႔) ရွိနလြင္ျပင္ ေဒသသည္ ေျမၾသဇာ အလြန္ေကာင္းေသာ ေဒသ ျဖစ္သည္
(Pertile cresent)။ ထိုသို႔ ေျမၾသဇာ ေကာင္းေသာ ေဒသကို လူမ်ိဳးမ်ား တမ်ိဳးၿပီး တမ်ိဳး၊ တသုတ္ၿပီး တသုတ္ ၀င္ေရာက္လာၾကၿပီး
ရွိႏွင့္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားကို တိုက္ခိုက္ အႏိုင္ယူကာ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ႐ံႈးနိမ့္ေသာ သူမ်ားအနက္ အခ်ိဳ႕မွာ ေရွာင္ခြာသြားၾကၿပီး
အခ်ိဳ႕မွာ လက္ေအာက္ခံ ဘ၀ျဖင့္ ေရာေႏွာ ေနထိုင္သြားၾကသည္။
ဥပမာ ဘီစီ ၅၀၀၀ ခန္႔က မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေအာက္ပိုင္းတြင္ ဆူးမားရီးယန္း လူမ်ိဳးမ်ား အေျခခ် ေနထိုင္ၾကသည္။ အထက္ပိုင္း၌
အကားဒီးယန္းမ်ား ေနထိုင္ၾကသည္။ အတန္ၾကာေသာ္ အာေရးဘီးယား သဲကႏၱာရဘက္မွ ဆီးမိုက္မ်ား ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၿပီး
အကာဒီးယန္းေဒသကို သိမ္းပိုက္လုိက္သည္။ ေနာက္တဖန္ ေအာက္ပိုင္းေဒသတြင္ရွိေသာ ဆူးမားရီးယန္းကိုလည္း တိုက္ခုိက္သိမ္းပိုက္ၿပီး
ဆူးမားအကၠ ႏိုင္ငံ ႏွစ္ခုေပါင္း အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၎တို႔၏ ဘုရင္ ဆာဂြန္သည္ အလြန္တန္ခိုးႀကီးသည့္ အင္ပါယာႏိုင္ငံကို
ထူေထာင္ခဲ့သည္။
တခါတရံ ဆီးမိုက္ဘုရင္ငယ္မ်ား အခ်င္းခ်င္းလည္း တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ အာမို႐ိုက္ လူမ်ိဳး၊ ဟစ္တိုက္ဟူရယန္၊ ကဆိုကမ်ား၊ ပါရွန္းမ်ား၊
မိဒိမ်ား၊ အီလာမိုက္၊ ဟစ္ေဆာ့၊ အဆီးရီးယန္း၊ အာရိယန္ စသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ တဦးႏွင့္တဦး တိုက္ခုိက္ၾကေသာေၾကာင့္
မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသသည္ စစ္တလင္းျဖစ္လိုက္၊ ေအးေဆးေသာအခါ တိုးတက္လိုက္ႏွင့္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ
ထြန္းကားရာ ေဒသ ျဖစ္လာေတာ့သည္။ ထိုသို႔ မၾကာခဏ ဆိုသလို စစ္ပြဲ ျဖစ္ေန၍ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနလိုေသာ ကရင္မ်ားသည္ ထိုေဒသမွ
ထြက္ခြာၾကျခင္း ျဖစ္ဟန္တူေပသည္။
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ထြက္ခြာလာျခင္း
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသမွ ထြက္ခြာလာၾကျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္သည့္ အခ်ိန္က ထြက္ခြာလာသည္ကို အတိအက်
ေျပာရန္ ခဲယဥ္းေပသည္။ သို႔ေသာ္ ဆာဂြန္ဘုရင္သည္ ဘီစီ ၂၇၅၀ ခန္႔တြင္ မက္ဆိုပိုေတးမီးယားတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္၍
ဆာဂြန္ဘုရင္ လက္ထက္အထိ ကရင္မ်ား ရွိခဲ့မည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ စေကာ ဟူေသာ အႀကီးအကဲ ေခါင္းေဆာင္
အေခၚအေ၀ၚကို ဆာဂြန္ အမည္မွတဆင့္ ကရင္မ်ား ရခဲ့ပံုေပၚသည္။ ျဖစ္ႏိုင္သည္မွာ ဘီစီ ၂၅၀၀ ခန္႔ေလာက္တြင္ ထြက္ခြာလာၾကသည္ဟု
ခန္႔မွန္းယူဆလွ်င္ သင့္ေတာ္ေပလိမ့္မည္။
တဖန္ မည္သည့္လမ္းကလာ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသသို႔ မည္သည့္အခ်ိန္က ၀င္ေရာက္လာၾကသနည္းဟူေသာ
အေမးကို စဥ္းစားၾကပါစို႔။ ေရွ႕ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသကဲ့သို႔ အာရွအလယ္ပိုင္း တျပင္တခြင္တြင္ ကရင္အမည္ႏွင့္ မွည့္ေခၚခဲ့ေသာ
အင္းအိုင္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ျမစ္ႏွစ္မႊာ ေဒသမွ အေရွ႕ဘက္သို႔ ထြက္ခြာလာၾကသည္ဟု ယူဆရသည္။
အမ်ားအားျဖင့္ ေရွးလူမ်ိဳးမ်ား ေရြ႕ရွားပံုကို ေလ့လာပါက သြားလာေရး လြယ္ကူေသာ ျမစ္ေၾကာင္းျဖင့္သာ စုန္လိုက္ ဆန္လိုက္
ေျပာင္းေရႊ႕ၾကသည္ဟု ယူဆႏိုင္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ရွိနလြင္ျပင္ ေအာက္ပိုင္းမွ ယူဖေရးတီး၊ တိုက္ဂရစ္ ျမစ္ကို ဆန္ၿပီး ေကာ့ေကးဆပ္ (Caucasus) ေတာင္တန္းဘက္သို႔
ေရြ႕သြားပံုရသည္။ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ေကာ့ေကးဆပ္ ေတာင္တန္းတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ေကာ့ေကးဆပ္ ေတာင္တန္းသားဟု အဆိုျပဳမႈ
ရွိခဲ့ပါသည္။ (The loyal Karen of Burma by D.M. Smeton. M.A. 1920, p77, The Karen are small in Nature … and the features
of those of pure blood are caucasian intype.) ၎ျပင္ ျမစ္ေၾကာင္းသည္လည္း ေကာ့ေကးဆပ္ ေတာင္တန္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံေသာေၾကာင့္
ျဖစ္သည္။ သတိျပဳရမည္မွာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ေျပာင္းေရႊ႕သြားျခင္းသည္ တေရြ႕ေရြ႕ႏွင့္ ေျပာင္းေရႊ႕သြားျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္မည္။ ျမစ္ဖ်ားခံရာ
ေကာ့ေကးဆပ္ ေတာင္တန္းသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ၎ေတာင္တန္း၌ ေရခဲျမစ္မ်ား၊ ေက်ာက္နံရံမ်ား စသည့္ အခက္အခဲမ်ား ရွိသျဖင့္
ေရွ႕သို႔ ဆက္မသြားႏိုင္ေတာ့ပံုရသည္။
ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း (အတြဲ ၁၊ စာ ၂၄၈) ၌ ေကာ့ေကးရွားနယ္ရွိ ေတာင္တန္းမ်ားသည္ အခ်ိဳ႕ေနရာ၌ မိုင္၀က္ခန္႔သာ ျမင့္သည္။
ေက်ာက္နံရံႀကီးသဖြယ္ ျဖစ္ေနၿပီးေသာ္ အခ်ိဳ႕ေတာင္ထိပ္မ်ားမွာ ေပ ၁၆၀၀၀ ေက်ာ္ျမင့္သည္။ အျမင့္ဆံုး ေတာင္ထိပ္မွာ ေပ ၁၈၄၈၁
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း) 11
ျမင့္ေသာ အဲလ္ဗ႐ူး ေတာင္ထိပ္ျဖစ္သည္။ ယင္းမွာ ဥေရာပ ေတာင္မ်ားအနက္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္သည္။ ေတာင္ၾကားမ်ားတြင္ ေရခဲျမစ္ေပါင္း
၉၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ၎အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ကရင္မ်ားသည္ ေကာ့ေကးဆပ္ေတာင္တန္းကို မေက်ာ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ
အေရွ႕ဘက္သို႔ ထြက္ခြာလာသည္ဟု ယူဆရသည္။
ထိုမွတဆင့္ ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ ရွိသည္ဟု ယူဆရေသာ တာကစၥတန္နယ္ကို ျဖတ္ၿပီး ကမၻာ့အမိုး "ပါမီယာ" (Pamirs) ေတာင္၏
ေျမာက္ဘက္၀န္းက်င္မွ ျဖတ္ကာ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ဘက္ႏွင့္ ေတာင္ဘက္သို႔ ေရာက္ရွိၿပီး တိဘက္ေဒသမွ မဲေခါင္၊ သံလြင္၊ ယန္စီက်န္
ျမစ္ေၾကာင္းမ်ားအတိုင္း အေရွ႕ေတာင္ အာရွသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာၾကသည္ဟု ယူဆရသည္။ ေျပာင္းေရႊ႕လာပံုမွာ တေရြ႕ေရြ႕ႏွင့္ တသုတ္ၿပီး
တသုတ္ လူေရစီးေၾကာင္းသဖြယ္ ေျပာင္းလာသည္ဟု ယူဆရေပမည္။
အင္းမ်ား အိုင္မ်ား ပတ္၀န္းက်င္ ေရာက္ေသာအခါ ႏွစ္အတန္ၾကာ ေနၾကပံုရသည္။ ထိုသို႔ ေနခဲံ၍သာ အင္းအိုင္မ်ားသည္ ၎တို႔ေခၚေသာ
အမည္ႏွင့္ တြင္ရစ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး ေကာင္းေသာေနရာ ေဒသမ်ား၌ ႏွစ္အတန္ၾကာ ေနထိုင္ၾကမည္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွသို႔
ေရာက္ေသာအခါ ဤေဒသ၌ ေၾကးခတ္ ထြန္းကားေသာ အခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား အျမတ္တႏိုး တန္ဘုိးထားေသာ ဖားသည္ (Frog drum) မွာ ေၾကး၊ သတၱဳႏွင့္ ျပဳလုပ္ထားသျဖင့္ ဖားစည္သံုးေသာ
ေခတ္သည္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ၌ ေၾကးေခတ္ ထြန္းကားေနၿပီဟု ယူဆရသည္ (ဗိုလ္မွဴး ဘရွင္ ေရးသည့္ အေနာ္ရထာဘုရင္ႏွင့္
ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ပထမႏွိပ္ျခင္း၊ စာ ၆၇၊ စာေၾကာင္း ၉)။ ထို႔ျပင္ တိဘက္ ျမန္မာ ေရွ႕ေျပးလူမ်ား မ၀င္ေရာက္မီ ကတည္းကပင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၌
ေၾကးသြန္းအတတ္ ရွိေနၿပီဟုလည္း ဆိုႏိုင္ပါသည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွသို႔ ၀င္ေရာက္လာပံု
အထက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း မြန္ဂိုအႏြယ္၀င္ ကရင္မ်ားသည္ အာရွအေရွ႕ေတာင္သို႔ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွာင္း ကုန္ဆံုးၿပီး ေၾကးေခတ္
ထြန္းကာခ်ိန္၌ ၀င္ေရာက္လာခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည္။ ေၾကးလက္နက္ ပစၥည္းမ်ားကို ေျမာက္ဗီယက္နမ္ ျမစ္နီျမစ္၀ွမ္းရွိ "ဒံုးေစာင္း
ယဥ္ေက်းမႈ" (Donsonnian culture) ၌ ေတြ႕ရွိသည့္အျပင္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ကမ္ပူးျခား (ကေမၻာဒီးယား) ၌လည္း ေတြ႕ရသည္။
မာကိုပိုလိုသည္ မြန္ဂိုတာတာ စစ္တပ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိစဥ္က ယူနန္ရွိ ကရင္မ်ား ေနထိုင္ရာ ျပည္နယ္ႀကီးကို ျဖတ္ခဲ့ၿပီး နယ္က
က်ယ္လြန္းသျဖင့္ (၇) ပိုင္းခြဲကာ အုပ္ခ်ဳပ္ရေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ယာခ်ီ (Yachi) ျဖစ္ၿပီး တာလီဖူ ဟုလည္း ေခၚေၾကာင္း
မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ျမစ္ႏွစ္မႊာေဒသ၊ ေျမထဲပင္လယ္ ဘက္မွ အေရွ႕ေတာင္အာရွဘက္သို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာေသာ အယူအဆကို အက္စ္ေကခ်ာတာဂ်ီ
(S.K. Chatterji) က ေထာက္ခံ တင္ျပထားသည္ (The history and culture of the Indian meoiib. vol. 1, p148 – 149)။
ေျမာက္ဘက္မွ ေတာင္ဘက္သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကရာတြင္ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ဘက္ရွိ သံလြင္ျမစ္၊ မဲေခါင္ျမစ္၊ ယန္စီက်န္
ျမစ္ေၾကာင္းမ်ားအတိုင္း ေျပာင္းေရႊ႕လာပံုရသည္။ သံလြင္ႏွင့္ မဲေခါင္ ျမစ္ႏွစ္ခု အနီးကပ္ဆံုးေနရာသည္ (၁၀) မိုင္သာ ေ၀းၿပီး မဲေခါင္ႏွင့္
ယန္စီက်န္ျမစ္ အနီးဆံုးေနရာသည္ မိုင္ (၅၀) ခန္႔သာ ရွိသျဖင့္ မနီးမေ၀းရွိေသာ ျမစ္ေၾကာင္း (၃) ေၾကာင္းမွ အာရွအေရွ႕ေတာင္သို႔
ေျပာင္းေရႊ႕လာပံုရပါသည္။ ယန္စီက်န္ ျမစ္၀ပိုင္းႏွင့္ ျမစ္၀ွမ္းေအာက္ပိုင္းသည္ ေရလႊမ္းမိုးသျဖင့္ ထိုေဒသသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိသြားေသာ
ကရင္မ်ားသည္ ေတာင္ဘက္ ဗီယက္နမ္ရွိ ျမစ္နီျမစ္ေၾကာင္းျဖင့္လည္း ေတာင္ဘက္သို႔ ေရႊ႕လာပံုရပါသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္အနည္းငယ္ခန္႔က M.A.B သတင္းဌာနမွ မိတ္ေဆြတဦးသည္ ေျမာက္ဗီယက္နမ္၊ ဟႏိြဳင္ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိၿပီး ဗီယက္နမ္
အမ်ိဳးသားျပတိုက္ကို ၀င္ေရာက္ေလ့လာရာ ၎တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ ပစၥည္းမ်ားသည္ ကရင္လူမ်ိဳးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ ပစၥည္းမ်ားႏွင္
အတူတူပင္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာျပ သိရွိ ခဲ့ရပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ကရင္ေရွးလူႀကီးမ်ား၏ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားသည္ ခိုင္မာေသာ
အေထာက္အထားမ်ား ျဖစ္သည္မွာ ေပၚလြင္ေနပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ၀င္ေရာက္လာပံုမွာ ေလ့လာရသမွ် ေၾကးေခတ္ထြန္းကားခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ဘက္
12 ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
မွတဆင့္ တေရြ႕ေရြ႕ ေျပာင္းေရႊ႕လာၾကၿပီး သံလြင္ျမစ္၊ ေရႊလီျမစ္ (မအိုကႅိဳး) မွတဆင့္ တေကာင္းအရပ္သို႔ ေရာက္လာၾကသည္ဟု
ေရွးကရင္ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရပါသည္။ တေကာင္းအရပ္တြင္ ေျမျပန္႔၍ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး ေကာင္းပံုရသျဖင့္ အေျခခ်
ေနထိုင္ၾကေလသည္။
တေကာင္း ဟူေသာ အမည္မွာ ကရင္ဘာသာျဖင့္ တူေကာ ဟုေခၚသည္။ ရွမ္းဘာသာျဖင့္ တာေကာ ဟု ေခၚၿပီး ဖားစည္ဆိပ္ကမ္း ဟု
အဓိပၸါယ္ရသည္။ (တာ- ဆိပ္ကမ္း၊ ေကာ- စည္)။ ကရင္မ်ား နတ္စည္ ကဲ့သို႔ တန္ခိုး ရွိသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ရွမ္းမ်ားက ျမစ္ကမ္းနားတြင္
လာေရာက္ေရာင္းခ်ၾကသျဖင့္ တာေကာ ဟု အမည္တြင္ရာမွ တေကာင္းဟု ေခၚတြင္လာခဲ့သည္ဟု အဆိုရွိေလသည္။
ပုသိမ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ဆင္တူပါသည္။ ကရင္မ်ားက ပုသိမ္ ဟုမေခၚဘဲ ပသိ ဟု ေခၚၾကသည္။ ေရွးအခါက ကရင္မ်ား ေနထိုင္ရာ ေဒသသို႔
ကုန္ေရာင္းကုန္၀ယ္ရန္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းမွ ေရာက္လာေသာ ပသိ လူမ်ိဳးမ်ားကို အစြဲျပဳၿပီး ၎တို႔ ေစ်းလာေရာင္း၀ယ္ေသာ ကရင္တို႔
ေနထိုင္ရာ ေနရာကို ပသိ ဟုေခၚလာၾကရာမွ ပုသိမ္ဟု တြင္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္စက ျမစ္အမည္မ်ား မရွိၾကေသးပါ။ ကရင္မ်ားက ယခု ဧရာ၀တီျမစ္ကို ယဲ့၀ါးကႅိဳး၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ကို
ပရဲလိုကႅိဳး၊ သံလြင္ျမစ္ကို ဃိုလိုကႅိဳး၊ မဲေခါင္ျမစ္ကို ေကာလို ဟူ၍ အမည္ေပးခဲ့သည္။
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔သို႔ တသုတ္ၿပီးတသုတ္ ေၾကးေခတ္ကတည္းက ၀င္ေရာက္လာခဲ့ ၾကေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းတြင္
ကရင္ ဟူေသာ အမည္သည္ ထူးဆန္းစြာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနပါသည္။ သ႑ာန္အားျဖင့္ အေ၀း၌ စိမ္းလန္း မဲေမွာင္ေနေသာ
သစ္ေတာႀကီးတေတာကို ျမင္ေတြ႕ရ၏။ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ သစ္ေတာႀကီးရွိရာသို႔ ေရာက္လာၿပီး သစ္ေတာအတြင္း ၀င္သြားေသာအခါ
ကြၽန္း၊ ပ်ဥ္းကတိုး၊ အင္ၾကင္း၊ သစ္ယာ၊ ပိေတာက္၊ ပ်ဥ္းမ စသည္ျဖင့္ သစ္ပင္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေတြ႕ရသျဖင့္ အေ၀းက ျမင္ေတြ႕ခဲ့ေသာ
သစ္ေတာႀကီး ဘယ္ေရာက္သြားသည္ကို မသိေတာ့ဘဲ ေပ်ာက္ကြယ္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ရပါသည္။
အမွန္အားျဖင့္ ကရင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားတြင္ ေယ႐ႈခရစ္ မေမြးမီ ေၾကးေခတ္ကတည္းက ပ်ံ႔ႏွံ႔လ်က္ ရွိေနၾကၿပီး ျဖစ္သည္။
အမည္အားျဖင့္ စေကာ၊ ပိုး၊ ပအုိ (ေတာင္သူ)၊ ယင္းျဖဴ၊ ယင္းနက္၊ ယင္းၾကား၊ ပေဒါင္၊ ယင္းေဘာ္၊ ယင္းတလဲ၊ ဘြဲ၊ ပရဲ႕၊ ဂယ္ခို၊ ဂယ္ဘား
စသျဖင့္ လူအမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ အမည္ကြဲသြား ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
အေစာပိုင္း ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးရွိေၾကာင္း၊ အလြန္ယဥ္ေက်းေၾကာင္း၊ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားစြာ ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ားကို ေအဒီ (၁)
ရာစုတြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားၾကသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ပ်ဴ ေခၚေသာ လူမ်ိဳး ဘယ္ကလာသလဲ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာသည္။
အေျခအျမစ္ မသိသူအဖို႔ မ်က္စိလည္ရပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ ေက်ာက္ေခတ္က အညာသား ယဥ္ေက်းမႈ (Anyathian culture) ေခၚ
ဧရာ၀တီ ယဥ္ေက်းမႈသည္ အညာအရပ္တြင္ ေပၚခဲ့သည္။ ထိုေက်ာက္ေခတ္က လူသားမ်ားသည္ ၾသစၾတစ္အႏြယ္၀င္မ်ားအျဖစ္
အဆင့္ဆင့္ ေရြ႕လ်ားသြားၿပီး လက္က်န္မ်ားအျဖစ္ ဆလံု၊ မေလး (နီဂရစ္တို) အျဖစ္ ေတြ႕ရသည္။ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ၀င္ေရာက္စဥ္
ႏိုင္ငံသည္ အသစ္စက္စက္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။ ဤသည္ပင္လွ်င္ ျမန္မာ့သမိုင္း ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ၌ ကြင္းဆက္ျပတ္ေနသကဲ့သို႔
ျဖစ္ေနေပသည္။
ပ်ဴသည္ ဘာလူမ်ိဳးလဲ။ ဘယ္က လာသလဲ။ အေျဖရွာၾကည့္ ၾကပါစို႔။ ပ်ဴမ်ားသည္ အသားမမဲသျဖင့္ ကုလား မျဖစ္ႏိုင္။ ကပၸလီလည္း
မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ပ်ဴသည္ အသား၀ါသျဖင့္ အသား၀ါ အႏြယ္၀င္ မြန္ဂိုလြိဳက္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ မြန္ဂိုအႏြယ္ႀကီးထဲမွာ ပ်ဴအမည္ကို
ရွာၾကည့္ရာ၌လည္း ပ်ဴဟူေသာ နာမည္ မပါ၀င္ပါ။ ဤသို႔ျဖစ္လွ်င္ ပ်ဴ ဘယ္က လာသလဲ။
အေျဖမွာ ရွင္းရွင္းကေလးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကရင္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ခရစ္ေတာ္ မေမြးဖြားမီ ေၾကးေခတ္ကတည္းက ေနရာအႏွံ႔ ျပန္႔ခဲ့ၿပီး
ျဖစ္သည္။ ကရင္အမည္ကို ေလ့လာစဥ္က ဖခင္အႏြယ္ (စေကာ) ကရင္၊ မိခင္အႏြယ္ (ပ၀ိုး) ကရင္ဟု ေခၚခဲ့ရာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားက ပ၀ိုး
ကို ေခၚ၍ မပီသျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ေခၚမတတ္၍ လည္းေကာင္း ပ၀ိုးမွ ပ်ဴသို႔ အသံလွယ္သြားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ပ်ဴသည္
ကရင္ျဖစ္ပါသည္။ (ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၊ သမိုင္းမြမ္းမံသင္တန္း တက္စဥ္က မႏၱေလး တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာနမွ သင္တန္းပို႔ခ်ေသာ တာ၀န္ရွိ
သမိုင္းဆရာတဦးအား ေမးၾကည့္ရာ ၎က ပ်ဴသည္ ကရင္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာပါသည္။ ၎သမိုင္းဆရာသည္ ေရွးေဟာင္းေက်ာက္စာ
ပညာရွင္တဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း) 13
ပ်ဴတို႔၏ ကိုယ္ခႏၶာ တည္ေဆာက္ပံု၊ အရပ္အေမာင္း၊ ဆံပင္၊ မ်က္စိ၊ စိတ္ေနစိတ္ထား၊ အသားအေရာင္သည္ ကရင္ျဖစ္သည္ဟု
ေဖာ္ျပသည္။ ထင္ရွားေသာ ပ်ဴမင္းတပါး၏ အမည္သည္ ပ်ဴေစာထီး ဟုေခၚသည္။ ကရင္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာအရ ေစာဒီ ဟု ေခၚေၾကာင္း
သိရသည္။
မွန္နန္းရာဇ၀င္ေတာ္ႀကီး၌ ပ်ဴႏွင့္ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအတိုင္း ေကာက္ႏုတ္တင္ျပပါသည္။
ကိ။
သို႔ျဖစ္လွ်င္ ဟံသာ၀တီ ပ်ဴ (ဟန္လင္း) မင္း ၈၀၀။ တမၸဒီပ ပ်ဴမင္း ၁၉၀။ မကရာ ပ်ဴမင္း ၁၆၀။ ပင္လယ္ ပ်ဴမင္း ၆၇။ ေကာင္းစင္ ပ်ဴမင္း
၃၀။ အလႅကပၸ ပ်ဴမင္း ၂၆။ ရြာပုႀကီး ပ်ဴမင္း ၅၀။ လယ္ကိုင္း ပ်ဴမင္း ၄၀။ မင္းေပါင္း ၁၃၉၃ ပါး။
တူ။ ဟံသာ၀တီပ်ဴလက္ႏိုင္ ေစာရန္နစ္ လက္ထက္ ရတနာမိုး ႏွစ္ႀကိမ္ရြာ၏။
ကူ။
မတရာပ်ဴအဆံုးကား "ေစာဦးစြာ" မင္းျပဳ၏။
ေကာ။
ေရွးေဟာင္းစာဆိုအတိုင္း ယူရေသာ္ ပ်ဴမင္းဆက္မ်ားလည္း ရွားရွားပါးပါး မဟုတ္။ ဘုန္းေဘာလေအာ ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ပ်ဴမ်ားသည္
ေနရာမလပ္ အႏွံ႔ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
ကိ။
ဤသေဘာကို ျမန္မာ ပူရာဏ္စာေဟာင္း မ်ားက ဆိုၾက၏။
ေကာ္။
သို႔ေသာ္ ေရွးေဟာင္းစာေဟာင္းကို အ႐ူးျခင္းေတာင္း သဖြယ္ထား၍ လစ္လ်ဴ႐ႈရမည္မွာလည္း အခက္ပင္ျဖစ္သည္။ စာေဟာင္း၌ပါေသာ
ဘုရင္အမည္မ်ား၊ ၿမိဳ႕အမည္မ်ား ယေန႔ထင္ရွားေသာ ၿမိဳ႕မ်ား၏ စကားလံုးရင္းျမစ္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား "ဥပမာ- မကၡရာ၊ ပင္လယ္"၊
မင္းအေရအတြက္ အေသအခ်ာ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ရျခင္းအားျဖင့္ မဟုတ္ခါမွ လြဲေရာ၊ ရာဇ၀င္တန္ဘိုး မရွိသည့္တိုင္ေအာင္ ရာဇပံု
(Tales of Kings) တန္ဘိုးအားျဖင့္ မုခ်ရွိသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ (ေမာင္ကန္ ပ်ဴ ျမန္မာစြယ္စံုတြဲ ၂၊ စာ ၂၄၅)။
ဤမွန္နန္းရာဇ၀င္ အေထာက္အထားအရ ပ်ဴမ်ား ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ ရွိေနသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ေယ႐ႈခရစ္
မေမြးမီကတည္းက ကရင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ားအျပား ရွိႏွင့္ၿပီး ျဖစ္သည္။
တဖန္ ျမန္မာ့သမိုင္း၌ မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ ကို ေဖာ္ျပရမည္ဆိုပါက ပ်ဴသည္ မိခင္အႏြယ္ ကရင္ျဖစ္ၿပီး ကမ္းယံသည္
ကရင္ကို ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ သက္မွာ အသံထြက္ လွယ္သြားျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာမ်ားက ဂ ကို သ သံ ထြက္ေလ့ရွိသည္။ Samdoway
ကို သံတြဲ၊ Salween ကို သံလြင္၊ Sarskrit ကို သံက႐ိုက္ စသည္ျဖင့္ အသံထြက္ၾကသည္။ သက္မွာ စက္ကို ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။
(ျမန္မာ့စြယ္စံုတြဲ ၁၊ စာ ၄၈၂၊ ဒုေကာ္လံ စာေၾကာင္း ၃၅၊ သက္ Sak)။
မိခင္အႏြယ္၀င္ကရင္မ်ား၏ အမည္ေရွ႕၌ စက္ (စဲ့) ေရးၾကသည္။ ဆိုလိုသည္က ေမာင္ ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ဥပမာ ေမာင္သန္းေက်ာ္
အစား စသန္းေက်ာ္ ဟု ေရးၾကသည္။ ဖတ္လွ်င္ စက္သန္းေက်ာ္ ဟု ဖတ္ရသည္။ စသန္းေက်ာ္ ဟု ဖတ္လွ်င္ မွားပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ
ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္မွ သက္အမ်ိဳးအႏြယ္သည္ မိခင္အႏြယ္၀င္ ပ၀ိုးကရင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ သက္သည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးျဖစ္သြား
သည္ဟု ပါရွိသည္။ ေရွးအခါက ရခိုင္႐ိုးမတေလွ်ာက္တြင္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ သံတြဲမွစ၍ ေတာင္စဥ္ခြန္ႏွစ္ခ႐ိုင္၌ပင္ ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း
မွန္နန္းရာဇ၀င္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ (မွန္နန္းရာဇ၀င္၊ စာ ၁၆၈၊ စာေၾကာင္း ၁၀)
ဟန္လင္း၊ ဗိႆႏိုး၊ သေရေခတၱရာ ၿမိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ား၌ ၿမိဳ႕တည္ေထာင္ပံု၊ အေဆာက္အဦး တည္ေဆာက္ပံုႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္မ်ားသည္
14 ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း)
မကဆ္ ပုိ ေုိ တးမးီယား ေဒသမလွ ာေသာ အသပိ ညာမ်ား ျဖစႏ္ ငုီ သ္ ညဟ္ ုယဆူ ႏငုိ ပ္ ါသည။္ စတိ ၀္ ငစ္ ားဖြယေ္ ကာငး္ ေသာ သမငုိ း္ကြငး္ဆကျ္ဖစ္
ပါသည္။ ဆူးမားရီးယန္း (Sumerians) မ်ားသည္ အုတ္ဖုတ္ေသာ အတတ္ကို သိရွိလာၾကၿပီးျဖစ္သည္။ ဆူးမားရီးယန္းမွ တဆင့္ရခဲ့ေသာ
အတတ္ပညာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
ဤႏိုင္ငံကို ေရွးအခါက ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားသည္ ပ်ဴႏိုင္ငံဟုသာ ေခၚၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟု မေခၚၾကေခ်။ တ႐ုတ္မွတ္တမ္းမ်ားအရ
ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၂၇၁ ခု တိုင္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပ်ဴႏိုင္ငံဟုသာ ေခၚၾကသည္။
အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားတြင္ ရွိေသာ ကရင္မ်ား
ေလာ Laos
၁၉၆၅ ခုႏွစ္က ႏွစ္သစ္ကူးပြဲႏွင့္ ပတ္သက္၍ လာအိုသံအမတ္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစကားေျပာဖူးရာ ၎တို႔ႏိုင္ငံ၌ ကရင္မ်ားရွိေၾကာင္း
ေျပာဖူးပါသည္။ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ခြဲမ်ားျဖစ္ေသာ ေျမာင္ (Meo) မ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။
ထိုင္း Thai
ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ ကရင္အမ်ားအျပား ရွိသည္။ စေကာကရင္၊ ပိုးရင္မ်ား ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္က သာသနာျပဳ ဆရာလူးေရႊ၏
မွတ္တမ္းအရ ဇင္းမယ္ၿမိဳ႕မွ ျမန္မာနယ္စပ္အထိ ကရင္ရြာေပါင္း ေထာင္ခ်ီ၍ ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ဇင္းမယ္သည္ ျပည္၊ ေတာင္ငူ
ၿမိဳ႕တို႔ႏွင့္ အေရွ႕အေနာက္ တတန္းတည္း၌ ရွိသည္။ မဲပီ၊ မဲနန္မွ သူးမြဲကလိုး၊ ကန္သူရိ အထိ ကရင္ရြာေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ ကရင္လူဦးေရ
၃၀၀၀၀၀ (သံုးသိန္း) ခန္႔ရွိသည္။ မဲနန္ႏွင့္ မဲေခါင္ျမစ္ ၾကားတေလွ်ာက္မွာလည္း ကရင္ရြာေပါင္း မ်ားစြာရွိ၍ ေတာေခါင္းအလုပ္ကို
လုပ္ကိုင္ၾကေသာ ကရင္မ်ားပိုင္ ဆင္အစီးေပါင္း ၅၀၀ မွ ၁၁၀၀ ၾကားမွာ ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ လူအခ်ိဳ႕သည္ တဦးတည္းပင္ ဆင္အစီးေပါင္း
၄၀ မွ ၅၀ အထိ ပိုင္ဆိုင္ၾကသည္။ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ အနီး ပတ္၀န္းက်င္တြင္လည္း ဆင္အစီး ၅၀ ပိုင္ေသာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ရွိၾကသည္။
စေကာအႏြယ္၊ ပိုးအႏြယ္၊ ေတာင္ငူအေရွ႕တြင္ ဘြဲကရင္မ်ား အမ်ားဆံုးေနထိုင္ၾကသည္။
ဤမွတ္တမ္းသည္ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ၄၀ က မွတ္တမ္းျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအေၾကာင္း
ေလ့လာခဲ့ေသာ ဂ်ိမ္းစ္ ဒဗလ်ဴ ဟာမီတန္ (James W. Hamilton) က ထိုင္းတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးသည္ ဒုတိယ လူဦးေရ အမ်ားဆံုးဟု
ေဖာ္ျပထားသည္။ (Pwo Karen by James W. Hamilton, 1976. page 5 … Which makes the Karen the largest non. Thai group
in Thailand)
ကမ္ပူးျခား (ကေမၻာဒီးယား)
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ကေမၻာဒီးယားတြင္ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းကို မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း လိုက္လာေသာ ကရင္မ်ားကို ျပန္ေလ့လာၾကည့္က
သိႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ကရင္မ်ားလည္း ေရာက္မည္မွာ အမွန္ျဖစ္သည္။ အေစာပိုင္းက အင္ဒိုခ်ိဳင္းနား၏ ပင္လယ္ကမ္းစပ္တြင္
အိႏိၵယျပည္မွ အေခၚအေ၀ၚမ်ိဳးျဖစ္ေသာ စမၸါျပည္၊ ကေမၺာဇျပည္ ဟူ၍ရွိရာ ၎ကေမၺာဇျပည္သည္ ကမ္ပူးျခားျပည္ကို ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ၿပီး
ထိုစဥ္အခါက ထိုင္း (ယိုးဒယား) ႏိုင္ငံဟူ၍ မရွိေသးဘဲ ကေမၺာဇႏိုင္ငံထဲတြင္ ယိုးဒယားလည္း ပါ၀င္သည္ (Marcopolo by Horris Collis,
ဦးလွဒင္ ျမန္မာျပန္၊ စာ ၂၁၆)။ ထိုကဲ့သို႔ ကမ္ပူးျခားႏွင့္ ထိုင္း ႏွစ္ႏိုင္ငံ တေပါင္းတည္းျဖစ္၍ ကရင္မ်ားလည္း ကမ္ပူးျခား ႏိုင္ငံထဲသို႔
သြားလာ ၀င္ထြက္ကာ အိုးအိမ္ထူေထာင္ေနၾကမည္သာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒါက္တာဗင္တန္ သာသနာျပဳစဥ္က ကေမၻာဒီးယားမွ
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေဒါက္တာဗင္တန္ႏွင့္ လာေရာက္ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ (The Loyal Karens of Burma by D.M. Smeaton, 1920,
page 137, A party of Karens once came to Dr. Vinton in Rangoon from the Cambodia.)
ဗီယက္နမ္
ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံတြင္ ကရင္အမ်ိဳးအႏြယ္မ်ား ရွိေၾကာင္း၊ ၎တို႔မွာ ေယာင္၊ ေျမာင္ တို႔ျဖစ္ၾကၿပီး ကရင္ယဥ္ေက်းမႈ အသံုးအေဆာင္မ်ားကိုလည္း
ဟႏြိဳင္ၿမိဳ႕ ယဥ္ေက်းမႈျပတိုက္တြင္ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။ (The New Encyclopedia Britannica, vol 19, 15th edition 1974, Victman,
North. page 133, 1st col. … The Nuong – Ya'o and the Meo, whose villages are found above the 3000 foot level.)
ကရင္၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (သုေတသနစာတမ္း) 15
ေဘာ္နီယို
ဤကြၽန္းတြင္ အင္ဒီးယန္းေသြးပါေသာ ဒယက္ (Dyaks) မ်ား ေတြ႕ရသကဲ့သို႔ ကရင္အမ်ိဳးအႏြယ္ ကယမ္ (Kayans, Kenyahs) မ်ားကိုလည္း
ေတြ႕ရသည္။ ၎ ကယမ္မ်ားကို ဗိုလ္မွဴးဘရွင္က ဒယက္ႏွင့္ လြဲမွားေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကယမ္သည္ အသား၀ါအႏြယ္ျဖစ္ၿပီး ၎တို႔၏
ဓာတ္ပံုကိုလည္း Compton's Picture Encyclopedia, vol 2, 1956, page 256 တြင္ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ဤစြယ္စံုက်မ္း စာမ်က္ႏွာ ၂၅၄
တြင္ (Borneo – The vast and savage island of Dyaks … Other tribes are Kayans, Konyahs.) ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ဤအဆိုကိုလည္း ဟို႔စ္ (Mr. Hose) ႏွင့္ မက္ေဒါဂယ္ (Mr. Mc Dougall) တို႔က ေထာက္ခံတင္ျပထားပါသည္။ (The open mind, vol 3,
No. 10 August, 1963. The Karens. Their origin and early movement, by Saw Hanson Tadaw, M.A. London … Mr. Hose
and Mr. Cc Dongall went further a field to trace their origins of the Karens. They maintained that the Kayans of Borneo
and the tribes of Karen in Burma are related)
နိဂံုး
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အသား၀ါ မြန္ဂိုႏြယ္၀င္မ်ား ျဖစ္သည္။ ျမစ္၀ွမ္းယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားေသာအခါ အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္းမွ
ေျမၾသဇာေကာင္းေသာ ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ (သို႔မဟုတ္) ရွိနလြင္ျပင္သို႔ ေရာက္ရွိၿပီး ျမစ္၀ွမ္းေအာက္ပိုင္းေလာက္တြင္ ေနထိုင္၍
စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုမွ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္ ျမင့္မားလာသည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုေဒသတြင္ ၿငိမ္သက္မႈ
မရွိသျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနလိုေသာ ကရင္တို႔သည္ ယူဖေရးတီးျမစ္မွ တဆင့္ ေကာ့ေကးဆပ္ ေတာင္တန္း၊ ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ၊ တိဘက္
ကုန္းျပင္ျမင့္၊ အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္းသို႔ အဆင့္ဆင့္ ေရာက္ရွိလာၾကသည္။
တဖန္ သံလြင္၊ မဲေခါင္၊ ယန္စီက်န္ ျမစ္မ်ားမွတဆင့္ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနား ကြၽန္းဆြယ္ရွိ ျမန္မာ၊ ေလာ၊ ဗီယက္နမ္၊ ကမ္ပူးျခား၊ ယိုးဒယားႏွင့္
မေလးကြၽန္းဆြယ္ကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ကို ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ေက်ာ္၍ ေဘာ္နီယိုကြၽန္းသို႔တုိင္
ပ်ံ႔ႏွံ႔ေရာက္ရွိသည္ဟု ယူဆရပါသည္။ ယခုအခါတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကို ျမန္မာႏွင့္ ယိုးဒယားႏိုင္ငံတို႔တြင္ အမ်ားဆံုး ေတြ႕ရွိရပါသည္။
ကရင္၏ မူလဇစ္ျမစ္ သုေတသနလုပ္ငန္း တိုးတက္ေအာင္ျမင္ေရးသို႔ ရည္မွန္းလွ်က္။
ေစာေဖာ (ရန္ကုန္)
ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပေရး ဗဟိုေကာ္မတီ (မဟာရန္ကုန္) ၏
နံရံကပ္စာေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ သုေတသန စာတမ္းတခုကို ျပန္လည္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။